Ustawa określa zasady zadośćuczynienia członkom rodzin osób, które na skutek działań wojska, milicji i innych organów aparatu bezpieczeństwa poniosły śmierć w związku z wystąpieniami wolnościowymi na rzecz odzyskania przez Państwo Polskie suwerenności, niepodległości oraz respektowania praw człowieka i obywatela w czerwcu 1956 r. w Poznaniu, w październiku 1957 r. w Warszawie, w grudniu 1970 r. na Wybrzeżu (w Elblągu, Gdańsku, Gdyni i Szczecinie), w czerwcu 1976 r. w Radomiu, w okresie stanu wojennego trwającego od dnia 13 grudnia 1981 r. do dnia 22 lipca 1983 r. oraz w trakcie tłumienia manifestacji lub strajków w latach 1983-1989 r.

Decyzję o przyznaniu zadośćuczynienia wydaje Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Wypłaty świadczenia pieniężnego dokonuje Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, w formie wskazanej we wniosku, w terminie miesiąca od dnia doręczenia członkowi rodziny decyzji o przyznaniu świadczenia pieniężnego.

Uprawnieni do uzyskania jednorazowego świadczenia pieniężnego są następujacy członkowie rodziny poległego:

1. małżonka/małżonek;
2. dzieci własne oraz dzieci przysposobione;
3. rodzice oraz osoby przysposabiające.

Każdemu uprawnionemu członkowi rodziny przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości 50 000 zł.

Decyzję o przyznaniu świadczenia pieniężnego (zadośćuczynienia) Szef Urzędu wydaje na podstawie udokumentowanego wniosku zainteresowanej osoby.

Wniosek powinien zawierać:

1. Imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL oraz miejsce zamieszkania wnioskodawcy;
2. Wskazanie okoliczności uzasadniających przyznanie świadczenia pieniężnego;
3. Informację o przyznaniu, na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez Prezesa Rady Ministrów płatnej jednorazowo renty specjalnej z tytułu śmierci osób, w grudniu 1970 r. na Wybrzeżu (w Elblągu, Gdańsku, Gdyni i Szczecinie);
4. Wskazanie formy wypłaty świadczenia pieniężnego;
5. Podpis wnioskodawcy.

Do wniosku należy dołączyć:

1. Odpis skrócony aktu zgonu osoby poległej;
2. Odpis skrócony aktu stanu cywilnego potwierdzającego zawarcie małżeństwa albo stopień pokrewieństwa z tą osobą.

Świadczenie pieniężne nie przysługuje osobom, którym na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Prezes Rady Ministrów przyznał płatną jednorazowo rentę specjalną z tytułu śmierci osób poległych w grudniu 1970 r. na Wybrzeżu (w Elblągu, Gdańsku, Gdyni i Szczecinie).

Jeżeli jednak ww. członek rodziny poległego otrzymał płatną jednorazowo rentę specjalną w wysokości niższej niż określona w niniejszej ustawie, przysługuje mu świadczenie pieniężne w kwocie stanowiącej różnicę między wysokością świadczenia pieniężnego przysługującego na podstawie niniejszej ustawy a wysokością przyznanej renty specjalnej.

Wniosek można złożyć osobiście w punkcie informacyjnym Urzędu albo nadesłać pocztą na adres Urzędu.