Informacje o Urzędzie

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych został utworzony w 1991 roku na podstawie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Jego najważniejszymi zadaniami są:

  • zapewnianie kombatantom i osobom represjonowanym należnego szacunku i honoru oraz pomocy i szczególnej opieki
  • przyznawanie uprawnień ustawowych
  • upowszechnianie tradycji walk o suwerenność i niepodległość Polski.

Informacje praktyczne

Niemcy

Republika Federalna Niemiec, 82 mln. mieszkańców, członek NATO i Unii Europejskiej

Niemcy należą do krajów, w których nie występują ustawy adresowane do kombatantów i ofiar represji, nadające im status analogiczny do tego, jaki przewiduje polska ustawa kombatancka. Szczególnego rodzaju uprawnienia przyznawane są jedynie osobom, które doznały trwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku działań wojennych.

Podstawowym aktem prawnym jest tutaj ustawa z czerwca 1960 roku o zabezpieczeniu ofiar wojny (Gesetz über die Versorgung der Opfer Krieges) określająca uprawnienia przyznawane z tytułu odniesionych kontuzji:

  1. żołnierzom pełniącym służbę podczas obu wojen światowych w niemieckich formacjach wojskowych lub siłach zbrojnych państw sprzymierzonych z Rzeszą Niemiecką;
  2. wypędzonym i przesiedleńcom, którzy pełnili służbę do 9 maja 1945 roku w siłach zbrojnych kraju pochodzenia;
  3. osobom, które podczas działań wojennych pełniły służbę uznawaną za równorzędną z wojskową, to jest członkom zmilitaryzowanych formacji budowlanych, strzeleckich i medycznych oraz kolejarzom, marynarzom floty handlowej i urzędnikom państwowym podporządkowanym dowództwu wojskowemu.

Prawo do świadczeń określonych w tejże ustawie oraz dodatkowych mają także osoby wymieniane w szeregu innych aktów prawnych tworzących razem z nią tzw. pakiet Społecznego Prawa Odszkodowawczego (Soziales Entschadingungsgesetz). Są to

  1. ofiary prześladowań w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej
  2. osoby więzione ze względów politycznych poza granicami Niemiec;
  3. wypędzeni i przesiedleńcy z ziem utraconych przez Rzeszę Niemiecką.

Realizację zadań wynikających z ustawy z 1960 roku nadzoruje Federalne Ministerstwo Pracy i Porządku Publicznego (Bundesministerium für Arbeit und Sozialordung), które w szczególnych przypadkach może przyznać uprawnienia osobie nie spełniającej wszystkich warunków tejże ustawy. Wnioski kombatantów przyjmują i rozpatrują Krajowe Urzędy Zabezpieczenia (Landesversorgungsamt). Natomiast organami kompetentnymi w sprawach uchodźców i wypędzonych są Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Bundesinnenministerium) i Krajowe Urzędy do Spraw Uchodźców (Landesfluchtlingsverwaltungen).

Inwalidom wojennym przysługuje w Niemczech prawo do renty dla poszkodowanych oraz do specjalnej opieki zdrowotnej i rehabilitacyjnej. Pozostałe świadczenia o charakterze socjalnym uzależnione są od indywidualnych potrzeb uprawnionych i ich rodzin - może to być np. pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego, organizowanie wypoczynku, czy też pomoc osobom niedołężnym. Represjonowani w NRD i więzieni z przyczyn politycznych poza granicami Niemiec mogą także korzystać ze wsparcia finansowego udzielanego przez powołaną przez państwo Fundację dla Byłych Więźniów Politycznych (Stiftung für ehemalige politische Häftlinge).

Członkowie rodziny zmarłego inwalidy wojennego otrzymują renty dla osieroconych i zasiłki pogrzebowe.

Współczesne zjednoczone i demokratyczne państwo niemieckie stanęło przed koniecznością rozrachunku ze swoją nazistowską i komunistyczną przeszłością. W związku z powyższym przyjęto, iż z możliwości korzystania ze specjalnych uprawnień wyłączone są osoby, które:

  1. w okresie nazistowskim popełniły zbrodnie przeciwko ludzkości lub zasadzie państwa prawa oraz zwalczały wolnościowy system demokratyczny;
  2. działały na rzecz systemu politycznego w miejscu uwięzienia w ZSRR i NRD;
  3. występowały w NRD przeciwko zasadzie państwa prawa, a także nadużywały swego stanowiska dla własnych korzyści lub z krzywdą dla innych.
  4. są członkami rodzin pozostałych po osobach wymienionych w punktach 1,2 i 3.

W Niemczech działa obecnie szereg organizacji kombatanckich, wśród których najliczniejszymi i mającymi ogólnopaństwowy zasięg są Ogólnopaństwowy Związek Społeczno-Charytatywny (Sozial Verband Reichsbund) i Związek Żołnierzy Niemieckich (Verband Deutsches Soldaten).

 

Stan na 2002 r